Jerzy Grzegorzewski in memoriam
Wydarzenia w 10. rocznicę śmierci Jerzego Grzegorzewskiego, reżysera, dyrektora artystycznego Teatru Narodowego w latach 1997–2003.
Na fotografii: Jerzy Grzegorzewski, Beata Fudalej (Ariel), Jerzy Radziwiłowicz (Kaliban) podczas próby Morza i zwierciadła Wystana Hugh Audena, realizacji Jerzego Grzegorzewskiego z 2002 roku. Fot. Wojciech Plewiński
9 kwietnia mija 10. rocznica śmierci Jerzego Grzegorzewskiego.
Przygotowaliśmy program wydarzeń, które przybliżają sylwetkę inscenizatora i wizjonera teatru otwartego na eksperymenty i poszukiwania formalne, kreującego autorskie, wielowymiarowe spektakle – widowiska w niepowtarzalnym stylu.
Wspominamy dyrektora narodowej sceny, na której realizował między innymi swoją koncepcję Teatru Narodowego jako Domu Wyspiańskiego. Zgodnie z tym artystycznym programem, Grzegorzewski przygotował sześć wybitnych przedstawień według dramatów autora Wesela. Dwa z nich – Sędziów oraz Hamleta Stanisława Wyspiańskiego przypomnimy na pokazach filmowych. Na scenie przy Wierzbowej, której w 2005 roku nadano imię Jerzego Grzegorzewskiego, będzie można obejrzeć także filmowy pokaz innej jeszcze realizacji reżysera – Operetki Witolda Gombrowicza; po prezentacji zapraszamy na scenę Studio na panel dyskusyjny Wspomnienie o Jerzym Grzegorzewskim, który poprowadzi Janusz Majcherek.
Ponadto odbędą się dwie wystawy: ekspozycja Gondole to prezentacja na terenie głównego budynku Teatru przedmiotów scenograficznych Jerzego Grzegorzewskiego, natomiast wystawa Że też musiała Pani zadać to pytanie! zorganizowana przez Galerię aTAK na Krakowskim Przedmieściu, rekonstruuje malarską drogę twórcy. Zapraszamy także na nadal graną na narodowej scenie Duszyczkę, jedno z ostatnich przedstawień reżysera, skomponowaną na podstawie poematów Tadeusza Różewicza.
JERZY GRZEGORZEWSKI IN MEMORIAM
PROGRAM WYDARZEŃ W 10. ROCZNICĘ ŚMIERCI JERZEGO GRZEGORZEWSKIEGO
8 kwietnia 2015
Witold Gombrowicz
Operetka
reżyseria Jerzy Grzegorzewski
– projekcja zapisu telewizyjnego (71 min)
godz. 16:30, scena przy Wierzbowej im. Jerzego Grzegorzewskiego
wstęp wolny
wspomnienie o Jerzym Grzegorzewskim (panel)
prowadzenie Janusz Majcherek
z udziałem Beaty Fudalej, Małgorzaty Piekut, Magdaleny Warzechy, Waldemara Dąbrowskiego, Stanisława Radwana, Zbigniewa Zamachowskiego
godz. 18:00, scena Studio
wstęp wolny
Gondole
wernisaż wystawy przedmiotów scenograficznych Jerzego Grzegorzewskiego
kurator Barbara Sieroslawski
godz. 19:30, budynek główny Teatru Narodowego
na wystawę zapraszamy od 28 kwietnia; można ją zwiedzać przed przedstawieniami (oraz w czasie antraktów), które odbywają się w sali Bogusławskiego
Przedmioty scenograficzne grały w teatrze Grzegorzewskiego szczególną rolę. Znalezione w antykwariatach, magazynach, halach fabrycznych czy na pchlim targu wnosiły na scenę swoją przeszłość i swój charakter. Przetworzone w pracowniach teatru, niepostrzeżenie zmieniały się w dzieła sztuki. Wystawie towarzyszą zapisy rozmów z rzemieślnikami Teatru, którzy wspominają pracę z Jerzym Grzegorzewskim. Zapraszamy do oglądania frapujących obiektów i podążania ich intrygującym szlakiem. Przedmioty ulokowane zostały w różnych miejscach głównego budynku Teatru Narodowego.
Stanisław Wyspiański
Sędziowie
reżyseria Jerzy Grzegorzewski
– projekcja zapisu telewizyjnego (62 min)
godz. 20:30, scena przy Wierzbowej im. Jerzego Grzegorzewskiego
wstęp wolny
9 kwietnia 2015
Hamlet Stanisława Wyspiańskiego
reżyseria Jerzy Grzegorzewski
– projekcja zapisu telewizyjnego (63 min)
godz. 16:30, scena przy Wierzbowej im. Jerzego Grzegorzewskiego
wstęp wolny
Że też musiała Pani zadać to pytanie!
wernisaż wystawy poświęconej twórczości malarskiej Jerzego Grzegorzewskiego
godz. 18:00, Galeria aTAK → (ul. Krakowskie Przedmieście 16/18 lok. 4)
Wystawa będzie czynna do 9 maja 2015.
Tadeusz Różewicz
Duszyczka
reżyseria Jerzy Grzegorzewski
godz. 20:00, pod Wierzbową, 1 godz. 10 min, bez przerwy
Zapraszamy również na wykład Barbary Hanickiej, która opowie o inscenizacjach Jerzego Grzegorzewskiego zrealizowanych na podstawie dramatów Stanisława Wyspiańskiego, przede wszystkim o Sędziach i Weselu. Więcej informacji →
Wyspiański w Narodowym: „Wesele”, Sędziowie” – wykład Barbary Hanickiej
11 kwietnia | godz. 15:00 | scena Studio
wstęp wolny
Ponadto Teatr Narodowy współpracuje przy projekcie realizowanym przez Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza:
TRASA J-G | gra miejska – śladami Jerzego Grzegorzewskiego
12 kwietnia | godz. 10:00–18:00
wstęp wolny, po wcześniejszym zgłoszeniu
więcej informacji →
Zgłoszenia na adres: magdalena.grabowska@teatrstudio.pl do 1 kwietnia. Informacje o miejscu i godzinie rozpoczęcia gry, a także o przynależności do konkretnej grupy uczestnicy otrzymają w korespondencji mailowej najpóźniej w dniu 3 kwietnia.
PUBLIKACJE Teatru Narodowego dotyczące twórczości Jerzego Grzegorzewskiego:
Dom Wyspiańskiego – książka opowiada o dyrekcji Jerzego Grzegorzewskiego w Teatrze Narodowym; swój artystyczny program twórca określał właśnie mianem „Domu Wyspiańskiego”. Na narodowej scenie wyreżyserował sześć wybitnych przedstawień według dramatów autora Wyzwolenia: dwie wersje Nocy listopadowej, Sędziów, Wesele, Hamleta Stanisława Wyspiańskiego oraz nawiązujący do Wyspiańskiego – On. Drugi Powrót Odysa. Przejdź do księgarni →
Inwentaryzacja. Przedmioty scenograficzne Jerzego Grzegorzewskiego zachowane w magazynach Teatru Narodowego – album przedstawia wędrówkę „przedmiotów-instrumentów”, które towarzyszyły Grzegorzewskiemu przez wiele lat i były wykorzystywane w kolejnych przedstawieniach. Przejdź do księgarni →
ponadto:
kroniki sezonów teatralnych dokumentujące działalność Teatru Narodowego pod artystyczną dyrekcją Jerzego Grzegorzewskiego – Kronika. Trzy sezony (sezony 1997/1998, 1998/1999, 1999/2000) (przejdź do księgarni →) oraz Kronika. Planeta Grzegorzewski (sezony 2000/2001, 2001/2002, 2002/2003) (przejdź do księgarni →), a także Kronika. Sezony 2003>2004>2005>2006, w której znajdują się informacje o ostatnich przedstwieniach Jerzego Grzegorzewskiego oraz dokumentacja dwóch festiwali Planeta Grzegorzewski (przejdź do księgarni →).
JERZY GRZEGORZEWSKI (29 czerwca 1939 – 9 kwietnia 2005) – reżyser, malarz, scenograf, dyrektor teatrów. Studiował malarstwo u profesora Stanisława Fijałkowskiego w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (w 2001 roku odebrał doktorat honoris causa tej uczelni, dziś Akademii Sztuk Pięknych) i reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie (dyplom Kaukaskie koło kredowe Brechta w 1968 roku). Debiutował w Łodzi inscenizacją Szewców Witkiewicza oraz Niejakiego Piórko Michaux. Po studiach związany był z Teatrem im. Jaracza w Łodzi, gdzie wystawił m.in. polskie prapremiery Białej diablicy Webstera (1967) i Balkonu Geneta (1972). W warszawskim Teatrze Ateneum zrealizował głośne przedstawienia: Amerykę wg Kafki (1973) oraz Bloomusalem, inscenizację XV epizodu Ulissesa Joyce’a (1974). W drugiej połowie lat siedemdziesiątych rozpoczął współpracę z krakowskim Starym Teatrem, reżyserując Wesele Wyspiańskiego, Dziesięć portretów z czajką w tle wg Mewy Czechowa.
W latach 1978–1982 był kierownikiem artystycznym Teatru Polskiego we Wrocławiu. Wystawił tam m.in. Ślub Gombrowicza, Śmierć w starych dekoracjach Różewicza, Nie-Boską komedię Krasińskiego, Sen nocy letniej Shakespeare’a, Król umiera, czyli Ceremonie Ionesco. W 1982 roku objął dyrekcję artystyczną Centrum Sztuki Studio im. Witkiewicza w Warszawie. Zrealizował tam m.in.: prapremierę Parawanów Geneta, Pułapkę Różewicza, Powolne ciemnienie malowideł wg Pod wulkanem Lowry’ego, Operę za trzy grosze Brechta, własny scenariusz Miasto liczy psie nosy, Wujaszka Wanię Czechowa, Usta milczą, dusza śpiewa wg operetek Kálmana i Lehára, Cztery komedie równoległe wg Idioty Dostojewskiego i Sonaty widm Strindberga, La Bohème – spektakl oparty na tekstach z Wesela i Wyzwolenia Wyspiańskiego.
Na początku lat dziewięćdziesiątych powrócił do Starego Teatru, realizując krakowskie wersje premier Studio: Śmierci Iwana Iljicza wg Tołstoja, Tak zwanej ludzkości w obłędzie – próby odtworzenia zaginionej sztuki Witkacego, Dziadów Mickiewicza, które przedstawił jako Dziady - dwanaście improwizacji. Do najważniejszych realizacji zagranicznych Grzegorzewskiego należą Ameryka w Haagse Comedie (1982) i Don Juan Molière’a w Comédie Saint-Etienne (1994), grany również w Paryżu, a następnie zaadoptowany w Studio. Ostatnim zrealizowanym przedstawieniem w Studio była inscenizacja poematu Różewicza Francis Bacon czyli Diego Velázquez na fotelu dentystycznym (1996).
W 1997 roku został dyrektorem artystycznym odbudowanego Teatru Narodowego. Tu wyreżyserował: Noc listopadową Wyspiańskiego (1997, nowa wersja – 2000), Ślub (1998), Halkę Spinozę – przedstawienie o Witkacym (1998), Sędziów Wyspiańskiego (1999), Nowe Bloomusalem na podstawie XV epizodu Ulissesa Joyce’a (1999), Wesele (2000), Operetkę Gombrowicza (2000), Sen nocy letniej Shakespeare’a (2001), Nie-Boską komedię Krasińskiego (2002), Morze i zwierciadło Audena (2002), Hamleta Stanisława Wyspiańskiego (2003), Duszyczkę wg Różewicza (2004). Zrezygnował z dyrekcji w 2003 roku, pozostając reżyserem Teatru Narodowego. Jego ostatnią premierą był On. Drugi powrót Odysa wg Antoniny i Jerzego Grzegorzewskich (2005).
